Nederland is in de ban van preventie. Preventie om de gezondheid te bevorderen en de zorgkosten te beteugelen. De regering werkt aan een preventieakkoord, maar komen daar ook concrete doelen in? Of blijven we accepteren dat lager opgeleide Nederlanders gemiddeld zeven jaar korter leven dan hoger opgeleide Nederlanders en daarbij  achttien ongezonde levensjaren meer voor de boeg hebben? 
Reden voor korter en ongezonder leven zit voor een deel in de manier van leven van het individu zelf. Daar is (met voorlichting) wat aan te doen, maar er zijn ook andere oorzaken en invloeden vanuit de omgeving: de wijk, het onderwijs, het werk en de zorg. Tussen deze domeinen moet meer samenhang komen om preventie effectief te laten zijn. Voorlichting is mooi, maar ingrijpen is vaak doeltreffender.  Wie is daar verantwoordelijk voor: de gemeente, de school, het bedrijf, of de zorgverzekeraar? En hoe vinden we het beste evenwicht?
In het leven en als professional zijn we niet alleen verantwoordelijk voor onze eigen gezondheid, maar ook voor de (on)gezondheid van anderen. Dat is geen betutteling; het is bescherming. Een morele plicht voor ons als lid van deze maatschappij en bovendien gezond eigenbelang. 
Met epidemieën als obesitas, diabetes, depressie en dementie, is (snel) handelen geboden. Preventie verdient een ultimatum.

 

Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie zijn zes van tien belangrijkste risicofactoren voor vroegtijdig overlijden in belangrijke mate voedingsgerelateerd. In Nederland telt één miljoen mensen met type 2 diabetes, bijna 4 miljoen mensen die bloeddrukverlagende middelen slikken; ruim één miljoen mensen die cholesterolverlagers voorgeschreven krijgen en ruim de helft van de Nederlandse volwassenen is te zwaar. Door een gezondere voeding is een groot deel van deze aandoeningen en risicofactoren te voorkomen dan wel te behandelen. Een kleine minderheid van de Nederlandse volwassenen en kinderen eten volgens de richtlijnen goede voeding. Het overgrote merendeel van het aanbod en de marketing van voedsel betreft producten die niet worden aanbevolen volgens de schijf van vijf. Het creëren van een voedselaanbod waarin de standaardkeuze de gezonde keuze is is een manier om de burger te beschermen tegen de huidige overmaat aan minder gezonde keuze. Het beperken van minder gezonde voedingsmiddelen door maatregelen wat betreft de beschikbaarheid, prijs en marketing is een effectieve beleidsstrategie. Internationaal, landelijk en lokaal beleid kunnen elkaar op dit terrein versterken.

 

Het denken over preventie van psychische stoornissen en het bevorderen van ‘public mental health’ is zo oud, of misschien wel ouder dan de psychiatrie. Debatten over de vraag waar we het beste op kunnen inzetten zijn meestal meer gebaseerd op ideologie dan op kennis en de uitkomsten van dit soort debatten deinen mee met het sentiment van de tijd waarin ze gevoerd worden. Ondertussen verandert er maar weinig aan het lot van onze patiënten en hun naasten. Op niveau van de bevolking was, en blijft de schade door psychische stoornissen enorm. In deze bijdrage een poging om met de kennis van nu een blik te werpen op de toekomst. Met alleen behandeling gaat het nooit lukken om echt effect te hebben op de maatschappelijke gevolgen van psychische stoornissen. Preventie is mogelijk, maar welke strategie werkt het beste. Universele, selectieve en geïndiceerde preventie worden vaak tegen over elkaar gezet. De vraag is wat het beste werkt: een aanpak gericht op risicogroepen of op de hele bevolking. De uitkomst is een Baboesjka: een aanpak gericht op risicogroepen is het meest efficiënt, maar kan alleen werken in een context waarin mensen vertrouwen hebben in hun vermogen om iets te doen aan hun mentale gezondheid. Behandeling, hoog-risico strategieën en universele preventie  liggen in elkaars verlengde zoals de poppetjes van de Baboesjka.

 

 

13.00 uur - Lunch & Informatiemarkt 

In de foyer wordt u vanaf bufetten een lunch geserveerd en er is gelegenheid om informatiestands te bezoeken, te netwerken en het boek te laten signeren.
 

Er is een belangrijke relatie tussen bewegen en de hersenen en een duidelijke relatie tussen roken en de hersenen. Een relatie die door Erik Scherder voor het grote publiek in diverse tv-programma’s is belicht. Er is echter een breder verband. Ontwikkeling én conditie van de hersenen is afhankelijk van veel meer. Geestelijke en lichamelijke gezondheid hangt samen met voldoende bewegen (B), niet roken (R), niet (te veel) drinken  van alcohol (A),  gezonde voeding (V), en voldoende slapen en ontspannen om stress te voorkomen (O). Complexe verbanden die Erik Scherder toelicht met herkenbare en heldere voorbeelden en cases.

 

14.30 uur - Preventie in werksituatie
Prof.dr. Alex Burdorf, hoogleraar Maatschappelijke Gezondheidszorg, afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg, Erasmus MC Rotterdam 

De werkplek biedt uitstekende mogelijkheden voor preventiebeleid omdat grote groepen werkenden kunnen worden benaderd en vaak goede sociale ondersteuning aanwezig is. Tevens kan preventiebeleid expliciet onderdeel zijn van de vitale en gezonde organisatie.  Werk op zich is ook een goede preventiemaatregel; het verrichten van betaalde arbeid is voor nagenoeg iedereen gunstig voor de gezondheid. Daarom moet het recht op betaalde arbeid in elke top 10 van preventiemaatregelen staan. 

 

Er staat in de foyer een kopje koffie met wat lekkers voor u klaar
 

 

In het regeerakkoord staat:  "Er wordt een nationaal preventieakkoord gesloten met patiëntenorganisaties, zorgaanbieders, zorgverzekeraars, gemeenten, sportverenigingen en -bonden, bedrijven en maatschappelijke organisaties"

Tijdens het congres formuleren we vanuit verschillende disciplines concrete maatregelen voor het Preventie-akkoord en gaan we samen met u in debat over de mogelijke acties. Panelleden zijn onder andere: